Właściwe  odżywianie stanowi podstawę profilaktyki i leczenia cukrzycy, a także zasadniczy element „zdrowego stylu życia”.  Elementami zdrowego stylu życia są: zdrowa dieta, aktywność fizyczna, zapobieganie i redukowanie otyłości, wyrównanie zaburzeń lipidowych, zaprzestanie palenia tytoniu.

Prawidłowa dieta powinna zaspokoić zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, zapewnić prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu oraz ułatwić osiągnięcie i utrzymanie prawidłowej masy ciała. Zalecenia żywieniowe dla chorych na cukrzycę to po prostu zasady zdrowego żywienia dla populacji ogólnej. Skład diety chorego na cukrzyce nie powinien się istotnie różnić od prawidłowej diety dla osób bez cukrzycy.
Prawidłowa dieta powinna być zbilansowana pod względem zawartości energii oraz składników pokarmowych: białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin i składników mineralnych. Obrazem prawidłowego żywienia jest piramida żywienie opracowana przez Instytut Żywności i Żywienia.

PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA

(ZGODNIE Z ZALECENIAMI INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA)

WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DIETY

 Ilość spożywanych kalorii powinna odpowiadać potrzebom energetycznym organizmu wynikającym z podstawowej przemiany materii i aktywności fizycznej.
Osoby chore na cukrzycę z nadwagą i otyłością powinny zmniejszyć kaloryczność diety o 250 – 500 kcal na dzień oraz zwiększyć wydatki energetyczne poprzez aktywność fizyczną. Takie postępowanie pozwoli stopniowo zmniejszać masę ciała, które jest niezbędne do złagodzenia i wyrównania zaburzeń węglowodanowych i lipidowych.

REGULARNOŚĆ POSIŁKÓW

Posiłki należy spożywać regularnie, 4 -6 razy na dobę. Zaleca się, by pory spożywania posiłków każdego dnia były podobne, a przerwy między posiłkami nie powinny być dłuższe niż 3 -4 godziny.

SPOŻYCIE WĘGLOWODANÓW

Węglowodany powinny stanowić 45 -50% wartości energetyczne diety, jednak nie mniej niż 130 g na dobę.
Zalecane są przede wszystkim węglowodany pochodzące z produktów zbożowych pełnoziarnistych, warzyw i owoców.
Należy ograniczyć do minimum a nawet wykluczyć spożycie cukru oraz wszelkiego rodzaju słodyczy, ponieważ te produkty pozbawione są składników odżywczych i stanowią źródło tzw. pustych kalorii. Powodują zwiększenie stężenia glukozy we krwi oraz utrudniają zmniejszenie masy ciała.

SPOŻYCIE TŁUSZCZÓW

U chorego na cukrzycę spożycie tłuszczów powinno odpowiadać 30 – 35% energii dostarczonej w pożywieniu. Ze względu na częste występowanie wśród tej grupy chorych schorzeń sercowo- naczyniowych niezbędne jest ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych (występujących głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego). Zaleca się zwiększenie spożycia ryb (2-3 razy w tygodniu), które są głównym źródłem kwasów omega-3, którym przypisywane jest działanie ochronne przed chorobami układu krążenia.
Należy ograniczać spożycie produktów typu fast food, pieczywa cukierniczego przygotowywane przemysłowo oraz margaryn twardych, które stanowią źródło szkodliwych izomerów trans kwasów tłuszczowych.

SPOŻYCIE BIAŁEK

Spożywane białka powinny stanowić 15 – 20 % dziennego zapotrzebowania energetycznego (około 0,8g/kg masy ciała). Należy pamiętać o zachowaniu proporcji pomiędzy białkiem pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego (1:1).

WITAMINY I SKŁADNIKI MINERALNE

Podstawowym źródłem witamin i składników mineralnych powinny być naturalne źródła pokarmowe. Prawidłowe żywienie umożliwia całkowite zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne, nie zaleca się zatem suplementów diety. Wyjątkiem są kobiety planujące ciążę oraz będące w ciąży, u których wskazana jest suplementacja kwasem foliowym jako profilaktyka wad rozwojowych płodu. Również w profilaktyce osteoporozy wskazana jest suplementacja wapnia oraz witaminy D3.